Monet, benim de sevdiğim sanatçılardan biri.. Kendine özgü üslubu, üstadı diğer sanatçılardan farklı kılıyor. 2012 yılında İstanbul Sabancı Müzesi'nde sergisine gidip eserlerini görme fırsatı bulmuştum. Eserlerini yakından gördüğüm bir sanatçıyı paylaşmamak olmaz.. :)
CLAUDE OSCAR MONET (PARİS 1840 – GIVERNY 1926)
Paris’te doğan Monet çocukluğunu babasının çalıştığı Le Havre’da geçirir. Monet Le Havre'da ortaokula başladı. Derslerde kitap kenarlarını süslüyor ve öğretmenlerin karikatürlerini çiziyordu. Çizdiği karakalem karikatürleriyle çevresinde tanındı. İlk çizgi derslerini, Jacques-Louis David'in öğrencisi olan Jacques-Francois Ochard'dan aldı. Bu dönemde çizdiği karikatürleri bir dükkânın vitrininde sergiledi. Dükkânı işleten ilk ustası olan Eugene Boudin ile tanıştı. Boudin, ona karikatür çizmeyi bırakıp sadece, “görmeyi, çizmeyi ve boyamayı öğrenmesini,” tavsiye etti. Monet'e yağlı boya kullanmayı ve açık ortamlarda resim tekniğini öğretti.
Annesini kaybeden sanatçı 16 yaşındaydı, okuldan ayrıldı ve dul teyzesinin yanına yerleşti. Yaşadığı kasabadan Paris'e giderek sanat dünyasının içine girdi, ileride İzlenimcilik'in öncüleri olacak ressamlar Camille Pissarro, Frederic Bazille, Alfred Sisley, Aguste Renoir ve Edouard Manet ile tanıştı.
1870 Camille Doncieux ile evlendi. Eşini 2. çocuğunu doğururken kaybetti. 1892’de Alice Monet ile evlendi. Alice, Claude Monet ve çocuklar 1881'de Poissy'e, 1883'te Vernon'a taşındılar ve son olarak Mayıs’ta Giverny'e yerleştiler. Monet, burada bir ev ve bahçe kiraladı. Geri kalan ömrünün büyük kısmını sonradan satın aldığı bu yerde yeşerttiği bahçeyi resmederek geçirdi.
Monet, 1923'te katarakt sebebiyle iki kez ameliyat olmuştur. Katarakt olduğu süreçte yaptığı resimlerin genel olarak kırmızı tonlarda olduğunu görürüz.
Monet 86 yaşındayken akciğer kanseri nedeniyle ölmüştür.
İzlenimcilik 19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkan ve bütün sanat dallarını, özellikle resmi etkileyen akım. Doğadaki unsurların kişinin içinde yarattığı izlenimleri, duygusal izleri yansıtmayı hedefler. Bu akım içerisinde yer alan sanatçılar, doğayı objektif bir gerçek olarak değil, kendilerinde yarattığı izlenimi resme aktarırlar.
Resimde izlenimcilik, özellikle ışık ve renkten kaynaklanan görsel izlenimleri yansıtmayı hedefler. Resmedilen nesnelere veya olaydan çok günün belirli bir zamanına özgü ışığın sanatçı üzerinde yarattığı izlenimlere önem verilir. Akımın öncüleri Claude Monet ve Camille Pissarro'dur
İzlenimcilere göre sanatçı doğrudan doğruya gerçeği değil, gördüklerinin kendisinde uyandırdığı duygu ve düşünceleri esas almalı, gerçekçiliği ve nesnelliği ikinci plana atarak, kişisel yorumu ön plana çıkarmalıdır.
İzlenim (gün doğumu)
1873 tarihli bu küçük resim (48x63,5cm), günümüzde musee marmotton, Paris’te bulunmaktadır ve monet’in en bilinen eserinden biridir. Sanatçı burada şafak sökerken Le Havre limanını betimlemiştir.
Bu çalışma grubun 1874 yılında düzenlenen ilk sergisinde yer alır. Eleştirmenler belirsiz buldukları resme daha sonra gruba adını verecek izlenim adını verirler. Resmin perspektifinde temel bir unsur olan ve ön planda görülen teknenin belli belirsiz hatları dışında, bütün manzara puslu ve soluk bir gündoğumundan ibarettir. Monet genellikle eskizler üzerinde çalışırdı ama bu resmi bir seferde yaptığı düşünülmektedir.
Güneşi portakal renginde, puslu gökyüzünde ve suyun üzerinde yansımasıyla görmekteyiz. Güneş sarı ve turuncunun etkisiyle yoğun ve zengindir. Sanatçı suyun üzerine attığı kısa fırça darbeleriyle akıntı izlenimini yaratmıştır. Arka planda ise dumanı tüten bacalar ve gemilerin yelken direkleri belli belirsiz fark edilir. Öndeki üç kayık deniz sakinken yapılmış olmalıdır. Monet resimsel içerikle değil daha çok ışığın değişen niteliğiyle ilgilenmiştir.
Rouen katedrali ön cephe ve kule (sabah izlenimi)
Monet’in büyük rouen katedrali dizisi, 1892-93 yıllarında yapılan 30 civarında resimden oluşmaktadır. Rouen katedrali'nin gotik cephesi üzerinde değişen ışık etkilerini yakalamak için otuz defa resmetmiştir. Işığın anlık etkilerinin biricikliği yakalamak isteyen sanatçının tek bir günde 14 resim yaptığı olmuştur. Rosary müzesinde bulunmaktadır.
Sabahın erken saatlerini anlatacak şekilde lacivertler, açık maviler ve sarılar kullanılmıştır. Güneş katedralin üzerine çaprazlama düşerek, monet’i daha az sarı kullanmaya itmiştir. Resim üzerinde yeterince çalışamadığını düşünen sanatçı rouen tablolarını Giverny’deki stüdyosunda tamamlamıştır. Bu detayda katedralin ön cephesinin orta bölümü görülmektedir. Monet, yazdığı mektuplarda çalışma yönteminden şu şekilde bahseder:” .. Her gün, daha önce görmediğim bir şeyler bulup ekliyorum… Bu katedralin resmini yapmak ne zor!…Uğraştıkça, hissettiklerimi yansıtmak için daha çok didiniyorum …”
Nilüfer havuzu
1904 tarihli resim günümüzde Orsay (Paris) müzesinde bulunmaktadır. Bahçesindeki küçük havuzda yetiştirdiği nilüferler ona yeni bir esin kaynağı oldu. 20 yıldan uzun bir süre bu nilüferler bazen puslu, bazen berrak bir atmosfer içinde tuvallerinde yer aldı. Monet’in erken dönem nilüferlerinden olan bu resimde, kalın bir şekilde uygulanan renkler, yumuşak ve inceliklidir; ışık ve gölge dikkatle dengelenmiştir.
Yapraklar çiçekleri açık bir el gibi tutmaktadır. Bembeyaz nilüferler yeşil gölgelerin içinde parlamaktadır. Etraflarındaki aydınlık, havuzun derinliğini ortaya çıkararak çiçeklerin sudaki yansımalarıyla karşıtlık yaratır. Çiçeklerin yanı sıra suda günışığını süzen gökyüzünü, ağaçların dallarında esen rüzgârı, günün her saati değişen incelikli farkları da gözler önüne sermiştir. İzleyiciyi kompozisyonun odak noktasına yoğunlaştıran ve onların renklere yoğunlaşmasını sağlayan kareler kadar dairesel kanvasları da kullanmıştır. Resmin sağ tarafını kaplayan bu bölüm de siyahlar ve yeşiller bir araya gelmiş ve uzaktan bakıldığında bir bütünlük oluşturmuştur.
Vetheuil
1901 tarihli resim Puşkin müzesinde(Moskova) bulunmaktadır. Seine nehri üzerinde bulunan vetheuil köyüne adanmış bir dizinin parçasıdır.
Teknenin ve teknedeki iki kişinin resmedilişi, izlenim tablosundaki teknelerden bir hayli farklıdır. Burada renkler minik fırça darbeleriyle uygulanmış, neredeyse uçucu bir etki ve doku yaratmıştır. Monet’in binalar ve çatılar, bitkiler ve katedral gibi farklı unsurları resminde bir araya getirmesi son derece ilgi çekicidir; kırmızılar, turuncular, beyazlar, yeşiller ve maviler kısa ve hızlı fırça darbeleriyle uygulanmıştır. Böylece ortaya mükemmel bir vetheuil manzarası çıkmıştır. Mimari özellikler ve toprağın dokusu yeşil, mavi ve kırmızının farklı tonlarıyla, izleyiciye, ışığın altında değişen renk izlenimlerini gösterme amacıyla betimlenmiştir. Sanatçı burada, manzarayı suyun yüzeyindeki sürekli değişikliği, küçük dalgaları araştırdığı bir arka plan olarak kullanmıştır. Nehir yatağının yeşil gölgeleri kayboldukça renkler biraz daha yumuşayarak pembelere ve kırmızılara dönüşmektedir.
Kırda kahvaltı
1865–66 yılları arasında yapılan resim 130x181 ebatlarında Puşkin müzesinde(Moskova) bulunmaktadır. İsmi ve konusuyla manet’nin resmine atıfta bulunur ama monet daha gerçekçi bir düzenleme yapmaya çalışmıştır. Zarif ve güzel burjuva hanımlar, manet’nin Parisli çıplak güzeli kadar arsız değiller. Manet’nin resmiyle arasındaki benzerlik çok açıktır. Monet ona hayran olmasına karşın, resmine doğal boyutlarda on iki figür yerleştirerek meslektaşını geçmeye çalışmıştır.
Resimde ormanlık alanda kahvaltı yapan figürler resmedilmiştir. Camile ile monet’nin arkadaşı bazille ağaçların ortasında, ressama saatlerce poz vermişlerdir. Günışığı, yerdeki yaygının ve giysilerin üzerine düşerken, serin gölgeliği canlandıracak manzarayı genel olarak aydınlatmaktadır. Işıkla yıkanmış resimde bazıları hareket halinde, doğal büyüklükteki figürler, gerçek bir anın belgesi hissini verir. Sarılar yeşillerin arasına serpiştirilmiştir. Yaprakların arasından süzülen günışığı da aynı şekilde düzensizdir.
KAYNAKLAR;
- Sanat Tarihi Ansiklopedisi / Cilt IV _______________________Görsel Yayınlar,
- Felsefeni Işığında Modern Resim - İsmail TUNALI _________Remzi Kitapevi,
- Empresyonizm - Marina Fetretti Bocquilon ______________ Dost Kitapevi,
- Monet – Birgit Zeidler _________________________________Mini Sanat Dizisi,
- Monet _______________________________________________Art Book,
- http://tr.wikipedia.org
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder